Bijlage 03 bij het leerplan
opgemaakt door OVSG
in samenwerking met
CODIBEL, directies en leerkrachten
deeltijds kunstonderwijs
april 2018
laatste aanpassing: 28-05-2019
leerplannummer: DKO/2018/017
bestemd voor alle opleidingen van het domein beeldende en audiovisuele kunsten van het deeltijds kunstonderwijs
De visie van het leerplan wordt het best geïllustreerd door de caucusrace.
Het DKO-BK wordt immers gekenmerkt door openheid en vrijheid.
Deze openheid en vrijheid vind je weergegeven in onderstaande vetgedrukte paragraaf in de “caucus-race” (Caroll, 1865):
Wat is een cirkelrace?”, vroeg Alice. Niet dat ze dat zo graag wilde weten, maar het leek alsof de Dodo wachtte tot iemand het zou vragen, en de anderen hadden kennelijk geen zin om erop in te gaan.
“Eigenlijk kan ik het niet uitleggen. Je moet het gewoon doen.” En omdat je het zelf misschien een keer wilt proberen op een saaie winterdag, zal ik je vertellen wat de Dodo deed.
Eerst zette hij een parcours uit, in een soort van cirkel (“Het hoeft niet precies rond te zijn,” zei hij.) Toen werden alle aanwezigen op het parcours gezet, op willekeurige plekken. Er werd niet geteld van: ‘Eén, twee, drie, af.’ Nee, de dieren begonnen gewoon te rennen wanneer ze wilden en stopten ook wanneer ze wilden. Het was dus niet zo duidelijk wanneer de race voorbij was. Maar toen ze zeker een half uur hadden gerend en al weer aardig droog waren, riep de Dodo plotseling: “De race is afgelopen.” Hijgend verdrongen de dieren zich om de Dodo en vroegen hem: “Maar wie heeft er nou gewonnen?”
Over deze vraag moest de Dodo eerst heel diep nadenken. Lange tijd stond hij met een vinger tegen zijn voorhoofd gedrukt (zoals beroemde schrijvers vaak worden afgebeeld), terwijl de rest in stilte afwachtte. Ten slotte zei de Dodo: “We hebben allemaal gewonnen en we krijgen dus allemaal een prijs.” (Engelsman, 2014, p. 41-42)
In onderstaande paragrafen bespreken we de leerinhouden, leerprocessen, leermethodes en het jaarplan/intentieplan.
De leerinhouden, leerprocessen, leermethodes en het jaarplan/intentieplan hangen samen met het artistiek pedagogisch project (APP) van de academie.
Het artistiek pedagogisch project beschrijft de visie van de academie op artistiek onderwijs.
Dit leerplan stelt - vanuit een visie van vrijheid en openheid - dat niet alle leervelden en leerplandoelen worden verondersteld in gelijke mate bereikt te worden.
De leerplandoelen zijn open geformuleerd. Concrete leerinhouden werden hierbij doelbewust niet omschreven. Op deze manier wordt een optimale vrijheid gegarandeerd. De academie, leerkrachten, leerlingen bepalen zelf de leerinhouden vanuit hun eigen interpretatie van de leerplandoelen.
Een leerproces is een ontwikkelingsproces dat plaatsvindt gedurende een leertraject.
In een ontwikkelingsproces vergaart de lerende kennis en vaardigheden die zijn persoonlijkheid en ervaringen beïnvloeden.
In een leertraject treden veranderingen op in handelen en denken en deze beïnvloeden elkaar onderling (Kelchtermans, 2004).
Aangezien de ontwikkeling van iedere lerende op diverse manieren, terreinen, met verschillende snelheden en finaliteiten gebeurt, heeft de academie de vrijheid en openheid om met deze diversiteit rekening te houden.
De academie, leerkrachten, leerlingen bepalen de concrete leerprocessen die zij nodig achten om deleerplandoelen te bereiken.
De academie, leerkrachten, leerlingen bepalen de concrete leermethoden vanuit hun eigen artistiek pedagogisch project (APP).
Een jaarplan of intentieplan is een manier om een leerprogramma zichtbaar te maken en het schooljaar te organiseren. Dit jaarplan of intentieplan is dan een basisprogramma waarvan kan worden afgeweken. Het zichtbaar maken en organiseren kan op verschillende manieren en hoeft ook geen uitgeschreven document te zijn.
Jaarplan: in een jaarplan worden de beoogde leerplandoelen en de ermee samenhangende leerinhouden geordend.
Intentieplan: in een intentieplan worden de beoogde leerplandoelen doorgaans zonder exacte timing weergegeven.
Dit leerplan is een geheel van leerplandoelen verbonden aanzesleervelden.
Deze leervelden zijn ontstaan vanuit antwoorden op de vraag: “hoe denkt en werkt een kunstenaar?”
De zes leervelden staan rond vier attitudes: engagement, motivatie, gedrevenheid en zelfstandigheid. Deze vier attitudes zijn idealiter een basisvoorwaarde en wijzen op een ingesteldheid.
Deze attitudes en leervelden hebben invloed op elkaar.
De leervelden en leerplandoelen omvatten de door de overheid geformuleerde einddoelen (zie concordantietabel)
In aparte documenten wordt bijkomend info gegeven voor volgende onderwerpen:
- Concordantielijst [bijlage 01]
- Infotheek (bronnen) [bijlage 02] [berichten lerarenplatform]
- Inhoud [bijlage 04] [berichten lerarenplatform]
- Evaluatie [bijlage 05] [berichten lerarenplatform]
- Praktijk [bijlage 06] [berichten lerarenplatform]
Engelsman, S. (2014); De avonturen van Alice in Wonderland (pp. 41-42). Gottmer (Haarlem).
Kelchtermans, G. (2004), CPD for professional renewal: moving beyond knowledge for practice. In C. Day & J. Sachs (Eds.), International Handbook on the Continuing Professional Development of Teachers (pp. 217-237). Maidenhead (Berkshire): Open University Press.